Dlaczego podatek kościelny - w jakich krajach państwo utrzymuje religie?
Nie lepiej z niego zrezygnować?
To trudne pytanie!
Dlaczego?
Zalezności można dostrzec poniżej:
1) - Brak formalnego rozdziału państwa i kościoła
(Wieka Brytania, Dania, Grecja) = Kościoły są finansowane z budżetu państwa.
2) - Formalny rozdział państwa i kościoła = sposób finansowania jest zależny od kontekstu historycznego tego rozdziału i tradycji narodowych.
Sposoby finansowania:
dotacje, subwencje, podatek kościelny, opłaty kościelne
Belgia: dotacje, państwo wypłaca duchownym pensje, przeznacza pewne środki na budowę i utrzymanie budynków sakralnych, wspiera organizacje kościelne, szkoły wyznaniowe;
Niemcy: państwo jest pośrednikiem między obywatelem a kościołem, obywatele uiszczaj określony procent swoich dochodów wraz z podatkiem, który jest przekazywany na potrzeby wybranego przez niego związku wyznaniowego; datki wiernych.
1) Państwa w których są podatki kościelne:
Niemcy:
podstawa prawna: utrzymane przepisy konstytucji weimarskiej, ustawy federalne, umowy, konkordaty landów ze Stolica Apostolską, prawo kościelne.
- podatek ustalają władze kościelne (wyj. land Bawarii i Badenii-Wirtenbergii)
- podatek kościelny mogą pobierać tylko kościoły mające status osób prawa publicznego
- poboru podatku kościelnego dokonują organy państwowe
- różna pozycja kościołów o statusie osób prawa publicznego w poszczególnych landach
- wierzycielami podatku kościelnego są diecezje
- możliwe wyrównania dochodów między diecezjami
- wysokość podatku (0,8-0,9 procent zobowiązanego)
- szczegółowe rozwiązania co do małżeństw mieszanych wyznaniowo
- obowiązek płacenia podatku kościelnego ustaje wraz z wystąpieniem z kościoła (akt apostazji świadomie podpisany i potwierdzony dokumentem zerwania kontaktu z Kościołem)
podobnie Austria
podatek (opłaty kościelne)
Szwecja:
opłata kościelna – zróżnicowane źródła prawne, uprzywilejowana pozycja kościoła Narodowego, ponadto granty państwowe na działalność kościelną.
Dania:
– 3 źródła finansowania Duńskiego Kościoła Narodowego: 1 – podatek kościelny (pobierany wraz z podatkami państwowymi i lokalnymi), 2 – państwowe dopłaty do odrestaurowanych obiektów sakralnych, 3 – dochody z majątku kościelnego. Kościoły inne i nieuznane – brak wsparcia państwowego
2) państwa w których brak podatków kościelnych
- finansowanie z budżetu państwa bezpośrednio lub pośrednio
Belgia, art. 181 konstytucji z 1994 r. wynagrodzenie i emerytury osób duchownych kościołów uznanych z budżetu państwa + finansowanie remontu kościołów, opłata czynszów; wszyscy obywatele płacą podatek kościelny z którego utrzymują się wszystkie kościoły;
Luksemburg, art. 126 konstytucji: duchowni uznanych kościołów opłacani z budżetu państwa, jednakowe zwolnienia podatkowe dla uznanych kościołów;
Grecja – w całości finansowany Kościół Grecko-Prawosławny, państwowe utrzymanie seminariów, zwolnienia podatkowe
- brak możliwości finansowania z budżetu państwa
* Brak podatku kościelnego, państwo dofinansowuje działalność kościołów:
Francja:
- podstawa prawna, ustawa z 1905 r.
- państwo nie uznaje i nie finansuje kościołów (wyjątek departamenty: Dolny Ren, Górny Ren i Mozela) – subsydia państwowe
- Własne, samodzielne finansowanie się kościołów
- zasada subsydiarności diecezji w finansowaniu kościołów
- duchowni podejmują świeckie alternatywne źródła utrzymania
- Źródła finansowania kościołów; datki wiernych, działalność fundacji kościelnych, art. 23 ordynacji francuskiej zezwala na darowizny i odpisywanie sobie od kosztów darowizny na rzecz związków wyznaniowych w wysokości 2 promile dochodu rocznie, państwo jest właścicielem i finansuje remont wzniesionych przed 1905 r. obiektów kultu.
Irlandia:
- art. 44 ust. 2 Konstytucji „Państwo zobowiązuje się nie zapewniać wsparcia finansowego żadnej religii”
- pensje duchownych i zakonników podlegają podatkowi od osób fizycznych
- zwolnienia wszystkich kościołów i kaplic z podatków lokalnych (od 1838)
* Brak podatków kościelnych, liczne zwolnienia podatkowe Kościoła katolickiego:
Portugalia:
- brak publicznego systemu finansowania kościołów
- art. VIII konkordatu zwalnia Kościół katolicki z podatków ogólnokrajowych i lokalnych – wątpliwości co do zgodności z konstytucją
Anglia:
Kościół Anglikański w Anglii – znaczącym posiadaczem ziemskim w Anglii
Źródła finansowania Kościoła Anglikańskiego w Anglii: dochody od dawnych kapitałów i datki wiernych
Władze Anglii nie prowadzą rejestru kościołów i ich dochodów
* Nowoczesne systemy finansowania kościołów:
Włochy:
- wzorzec hiszpański wprowadzony 1.I. 1988 zobowiązujący każdego obywatela włoskiego niezależnie od wyznania do zadeklarowania przekazania swoich 0,8% dochodu na rzecz:
1) państwa w celu zwalczania głosu na świecie, pomoc dla uchodźców
2) Kościołowi katolickiemu
3) innemu związkowi wyznaniowemu
Nowoczesność systemu - przewaga nad niemieckim i skandynawskim, bo nie pozwala obywatelowi na uniknięcie płacenia podatku.
Hiszpania:
3 etapy reform podatków kościelnych:
- każdy podatnik musi przekazać państwu na cele kościoła lub inne społeczne w wysokości 0,5239% dochodu.
- pomoc bezpośrednia lub pośrednia państwa
